Dopiero kilka dni temu Sąd Apelacyjny w Warszawie opublikował uzasadnienie wyroku, w którym uchylił wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, przyznający pewnemu wydawnictwu wysokie odszkodowanie za powielenie pirackiej kopii podręcznika do języka włoskiego przez użytkownika chomikuj.pl.

(fot: BW)

Sąd Okręgowy wyrokiem z 14 grudnia 2015 przyznał Wydawnictwu od pozwanego kwotę 3500 zł z odsetkami. Tyle miała kosztować licencja na rozpowszechnianie podręczników w Internecie. Wcześniej, w styczniu 2015 roku Sąd Rejonowy wydał prawomocny wyrok, skazujący użytkownika chomikuj.pl na grzywnę za piractwo (dokładnie – czyn z artykułu 116 ust. 4 prawa autorskiego).  Sam czyn piractwa został więc udowodniony.

W uzasadnieniu wyroku z 29 sierpnia 2017 Sądu Apelacyjny stwierdził : Sąd Apelacyjny podziela większość ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego (…) Nie można jednak zgodzić się z ustaleniami Sądu pierwszej instancji co do wysokości powstałej w majątku powoda szkody, a co za tym idzie wysokości należnego odszkodowania” .  

Trudno nie oprzeć się wrażeniu, że niekorzystny dla wydawcy wyrok zapadł z powodu przesadnie wysokiej wyceny licencji  na rozpowszechnianie podręczników w Internecie i jej szczegółowych zapisów.

Wydawcy nie pomógł fakt, że nikt takiej licencji od niego nie kupił, oraz to, że wydawnictwo uczyniło sobie z tego rodzaju spraw stałe źródło dochodu (otrzymało odszkodowanie lub zawarło ugody z naruszycielami w około 100 przypadkach).

Sąd słusznie stwierdził, że „powód ma zupełną dowolność w ustalaniu treści cennika. Opłata licencyjna mogła zostać przez powoda określona zarówno na kwotę 1.000 zł, jak i 10.000 zł.”  Z  drugiej strony wolność kształtowania cen to podstawa wolności gospodarczej.      

Trudno się jednak zgodzić ze stwierdzeniem Sądu Apelacyjnego, że  „udostępnienie większej liczy kopii danego pliku z utworem na portalu (…) nie powiększa grupy osób, które mają do tego pliku dostęp”. Jeśli coś jest dostępne w stu lokalizacjach, jest z reguły dostępne dla większej liczby odbiorców od dobra, które można pobrać tylko z jednego miejsca.

Licencja obejmowała jednak prawo do dalszego nieodpłatnego kopiowania przez licencjobiorcę.  Czyli można  widzieć to tak, że szkodę WYDAWCY wyrządziła tylko pierwsza osoba, która udostępniła kopię na swoim profilu  bez licencji lub wbrew jej warunkom. Użytkownicy, którzy kopiowali materiały od tej pierwszej, jeśli czynili to bez jej zgody, wyrządzali już szkodę licencjobiorcy, nie licencjodawcy.

Wyrok jest bardzo gruntownie uzasadniony. Trudno go jednak uznać za precedensowy, chociaż bez wątpienia utrudni, jeśli nie umożliwi, działanie właścicieli praw autorskich, pragnących w ten sposób odzyskać część poniesionych przez piractwo strat.

Pełną treść uzasadnienia wyroku można znaleźć tutaj, a  rzeczowy komentarz tutaj.

(BW)